چرا دلمان برای جوانان نمی سوزد
روزنامه را ورق می زند.به صفحه نیاز مندی ها می رسد.مستقیم به سراغ قسمت نیازمندی های روزنامه می رود اما هر چه میگردد کمتر می یابد . اگر هم کاری باشد یا مربوط به رشته تحصیلی او نیست یا سابقه کار می خواهد.
تلویزیون را روشن می کند.
اخبار اعلام می کند نرخ بیکاری در کشور کاهش یافته است.
وزیر کار وعده می دهد.
مجلس قانون ها را تصویب می کند.
دولت هم اجرا می کند.
اما مشکل اصلی جوانان همچنان اشتغال است و انگار لاینحل.
..............................................
اشتغال یکی از مقوله های بحث برانگیز و مهم در جامعه ی کنونی ما می باشد.جامعه ای که اکثر جمعیت آن را جوانان تشکیل داده اند.
دسترسی به اشتغال پایدار یکی از نیازهای اساسی جوانان بوده و فراهم نمودن بستر مناسب جهت دسترسی به آن از وظایف اساسی دولت ها و خانواده هاست. فشارهای روحی و روانی که به جوانان جویای کار و خانواده های آنها وارد می شود باعث ایجاد معضلات و ناهنجاری هایی در جامعه می شود. چون اکثر کارهای موجود برای جوانان دارای دستمزد کم،ناامن و بدون پیشرفت است.
یکی از تبعات بی کاری جوانان و نداشتن منبع درآمد مناسب افزایش میزان جنایات در جامعه می باشد و در صورتی که تمهیدات دولت برای رفع بیکاری جواب ندهد این آمار به میزان غیر قابل کنترلی خواهد رسید و درنتیجه جامعه ای بزهکار و بی مصرف خواهیم داشت.
جوانان با کسب مهارت های لازم و تحصیل در دانشگاه ها خود را آماده ی جذب به بازار کار می کنند اما پس از کمی جست و جو متوجه می شوند تخصصشان و مهارتشان برای بازار کار امروز مناسب نیست و تقاضایی ندارد.در نتیجه ی این کاهش تقاضا، با افزایش فارغ التحصیلان دانشگاهها آمار بیکاران روز به روز افزایش می یابد.این درحالی است که 60تا65 درصد از قبول شدگان دانشگاهها را زنان تشکیل می دهند که این وضعیت می تواند در آینده نگران کننده تر هم باشد.
اما با نگاهی به آمارهای موجود می تواند به وخامت اوضاع بیشتر پی برد.نرخ بیکاری گروه سنی جوانان همواره از نرخ بیکاری کل کشور بالاتر بوده است.نرخ بیکاری زنان جوان همواره بیشتر از نرخ بیکاری مردان جوان بوده که در سال 83 به بالاترین حد خود رسید که زنان9/37 و مردان9/22 درصدد را تشکیل می دادند.همچنین نرخ بیکاری زنان جوان دارای آموزش عالی در حدود40 درصد بود که تقریباَ دو برابر مردان دارای آموزش عالی می باشد.
...........................
60تا65 درصد از قبول شدگان دانشگاهها را زنان تشکیل می دهند که این وضعیت می تواند در آینده نگران کننده تر هم باشد.
.............................
این ها همه در حالی اتفاق می افتد که هنوز دولت یک استراتژی صحیح برای رفع بیکاری ارائه نکرده است که آمار و ارقام موجود می تواند بخشی از این حقیقت تلخ را نشان دهد.اما این روزها بحث بیشتر مسئولان و دولتی ها بحث ازدواج جوانان است و دولت نهم نیز برای تسهیل این امر مبارک اقداماتی انجام داده است.طرح ازدواج نیمه مستقل از جدیدترین طرح های مطرح شده در حوزه ازدواج جوانان می باشد.از طرف دیگر رئیس سازمان ملی جوانان از وقوع یک میلیون ازدواج در سال آینده خبر می دهد و شاید این رقم را جزو افتخارات دولت نهم بدانید اما روی دیگر سکه چیزی کاملاَ متفاوت را نشان می دهد.ایجاد کوهی از مشکلات توسط دولت برای جوانان و قرار دادن جوانان در برابر آینده ای مبهم که دولت خود این مشکل را به وجود آورده و خود به این مشکل دامن می زند که علت اصلی آن نشناختن مشکل اصلی یعنی اشتغال و اقتصاد جوانان است که جوان ها را از تشکیل خانواده باز می دارد.
جوانی که دل خوش کرده است به شعار های آقایانی که فقط وعده و وعید می دهند تا روزنامه ها چاپ کنند .
مهمترین و اصلی ترین دغدغه ی جوانان اشتغال است نه ازدواج و مسئولان به خاطر نشناختن مشکل اصلی بر روی ازدواج متمرکز شده اند.
آیا با دادن وام زدواج و آسان کردن شرایط آن می تواند جوانان را به ازدواج ترغیب داد؟
آیا دولت مردان فکر کرده اند با وضعیت تورم امروزی می توان با 4میلیون وام گره از مشکلات بی شمار جوانان رفع کرد؟و آیا فکر کرده اند که برای عده ای پرداخت اقساط همین وام های با منت هم دشوار است که این لطف دولت می تواند مشکلات زندگی زوج های جوان را چند برابر کند.دولت تنها با بدهکار کردن جوانان به مشکلات آنان دامن می زند.مشکل جوان امروز ازدواج نیست بلکه اشتغال است چون که اشتغال از مقدمات و پیش نیاز های ازدواج است. تا اشتغال جوانان حل نشود رسیدگی به مسائل دیگر نه تنها مشکل را حل نمی کند بلکه مشکلات را عمیق تر می کند.ما در پله ی اول ایستاده ایم و به پله های بالاتر می نگریم غافل از آن که برای رسیدن به پله های بالاتر باید ابتدا پا بر پله ی اول گذاشت.
●اشتغال در دیگر کشورها
اما کشورهای دیگر در جهت رفع بیکاری در کشورشان چه راهکارها و تدابیری اندیشیده اند؟
کره جنوبی کشوری است که از48 میلیون نفرجمعیت و سرزمینی کوچک تشکیل شده است و مدت کوتاهی پس از جنگ اصلاحات خود را آغاز کرد.بنگاههای کوچک و متوسط نقش مهمی در نظام اقتصادی و اجتماعی کره جنوبی ایفا می کند و این بنگاهها یکی از مهمترین عوامل در رشد اقتصادی،ایجاد اشتغال و صادرات محسوب می شود.دلیل این که چرا کره جنوبی کشوری منحصر به فرد و حتی پیشتاز در اقتصاد محسوب می شود این است که راه را با سرعت و جدیت تمام طی کردند و پس از دو دهه رشد شتابان آنها زبانزد کشورهای دیگر شد و اکنون محصولات آنها با کیفیت مناسب در بازارهای جهانی به رقابت مشغول است.
و یا وقتی به وضعیت اشتغال در کشوری مثل ایتالیا که جزو هفت کشور صنعتی جهان محسوب می شود و دارای جمعیتی بالغ بر5/57 میلیون نفرمیباشد و دارای نرخ بیکاری5/12 درصد است نگاه می کنیم به نکات جالب و قابل تاملی میرسیم.
در ایتالیا نرخ شروع کسب و کار افراد18 تا 24 ساله ایتالیایی8 درصد می باشد که در مقام دوم بعد از آمریکا است.در ایتالیا فعالیت های کارآفرینانه در میان نسل جوان تر بیشتر است.همچنین افزایش مشارکت زنان برای کاستن این مشکل راه حلی است که به آن اندیشیده شده است و در حال اجرا می باشد.وزارت علوم ایتالیا برنامه ای طراحی کرده تا با همکاری دانشگاهها و دانشجویان در توسعه یک ایده اساسی و ایجاد مهارت وآماده کردن نیروهای انسانی در دانشگاه اقدام نماید که برنامه های کارآفرینی در دانشگاههای ایتالیا به صورت های آموزش،تحقیق و مشاوره است که اهداف آنها از کارآفرینی تاسیس شرکت،ایجاد فضای مناسب ایجاد مهارت در دانشگاه ،فراهم نمودن ارتباط با افراد نوآور در صنعت،همکاری ،ساخت و نوآوری و کارآفرینی و .... می باشد.
در ادامه این گزارش و در گفت و گویی که به زمان اله آزموده رئیس اداره آموزش و پژوهش فنی و حرفه ای استان فارس داشتیم به نکاتی قابل تامل و جالب در مورد ارتباط دانشگاهها و مراکز فنی و حرفه ای اشاره کردند .وی در ادامه بیان این مطلب افزود:در حال حاضر از آنجا که سیل بیکاری در فارغ التحصیلان دانشگاهی رو به افزایش است از سیاست های کاری فنی و حرفه ای این است که در دل دانشگاهها رفته و اقدام به آموزش و ایجاد مهارت در دانشجویان کند که اکنون برای اولین بار در ایران برای اجرایی کردن این ایده در حال تعامل با دانشگاه شیراز هستیم.
.....................
آزموده:در حال حاضر از آنجا که سیل بیکاری در فارغ التحصیلان دانشگاهی رو به افزایش است از سیاست های کاری فنی و حرفه ای این است که در دل دانشگاهها رفته و اقدام به آموزش و ایجاد مهارت در دانشجویان کند که اکنون برای اولین بار در ایران برای اجرایی کردن این ایده در حال تعامل با دانشگاه شیراز هستیم.
..............................
ایشان از دیگر فعالیت های فنی و حرفه ای گفتند و بیان کردند: ازآن جهت که فنی و حرفه ای وظیفه ایجاد مهارت را برعهده دارد کل فعالیت ها و برنامه های فنی و حرفه ای در همین بستر برنامه ریزی می شود.ایشان همچنین از وجود 38 مرکز با 200کارگاه آموزش مهارت در حال فعالیت در استان فارس خبر دادند . از دیگر اقدامات فنی و حرفه ای استان در جهت توسعه آموزش و تولید مهارت ایجاد 36 پایگاه روستایی در استان فارس می توان اشاره کرد.آزموده در پاسخ به این سوال که مهمترین علت بیکاری جوانان چیست از تعریف نادرست ما از بیکاری گفتند و آمار کنونی از بیکاران کشور را نادرست و غیر واقعی دانستند و علت آن را بیمه نبودن بسیاری از افراد شاغل به خصوص کارگران و در نتیجه محسوب شدن آنها به عنوان فرد بیکار در آمارگیریها بیان کردند و راه درمان این مشکل را بیمه کردن هر فرد در سیستم بیمه ای مشخص دانستند.
......................
آزموده:باید در تعریف بیکاری بازنگری شود و علت اصلی بالا بودن آمار بیکاران کشور،نادرست بودن تعریف ما از بیکاری است.
....................
آزموده در مورد گام های برداشته شده در جهت رفع بیکاری افزودند: دولت بستر کار را آماده کرده است اما جوانان تفکر پشت میز نشینی دارند.اکنون آموزش رایگان محیا و آماده است .البته آموزش ها آمادگی مطلق برای جذب به بازار کار را محیا نمی کند بلکه آموزش ها مسیر را برای حرکت های بعدی آماده می کند.
ایشان همچنین از گره گشا بودن تعاونی ها در جذب نیروهای انسانی آموزش دیده و دارای مهارت 50درصد اشاره کردند که در این مورد کشور چین را می تواند مثال زد که با جمعیت زیاد تولیداتشان بازار های جهان را پر کرده است و مهمترین دلیل آن ایجاد بنگاهها و کارگاههای کوچک و متوسط می باشد.
◄در ایران یا مهارت به نقطه مطلوب نرسیده است یا فردی که برای مثال مکانیکی آموزش دیده به سراغ کاری دیگر می رود.
مهندس آزموده در پایان بیانات خود و در پاسخ به این سوال که آیا فنی حرفه ای می تواند علاوه بر ایجاد مهارت در زمینه ی اشتغال و جذب نیروهای آموزش دیده به بازار کار اقدام کند بیان کردند:در زمینه ی اشتغال فنی و حرفه ای براساس نیاز بازار مهارت ایجاد می کند ولی جذب به بازار کار نیاز به یک مدیریت کاملاََ مستقل و تعامل تمامی سازمان ها دارد و از حیطه ی کارهای فنی و حرفه ای خارج است.
◄ اما آیا مشکل بیکاری جوانان به همین سادگی قابل حل است؟
آیا بیکاری جوانان با کم و زیاد کردن ارقام روی کاغذ برطرف می شود؟
و آیا با حرف زدن می توان معضل بیکاری را که گریبان گیر بسیاری از کشورها شده است حل کرد؟
برای از بین بردن غول بیکاری همت همه ی مدیران و دستگاههای اجرایی و بانکها و دیگر عوامل را نیاز دارد.
مهدی ارجمند
انتشار در ویژه نامه دی ماه ۱۳۸۷
